Ukraińcy mówiący o swoim życiu w Polsce znacznie częściej dostrzegają jego pozytywne strony niż negatywne. W pierwszej kolejności doceniają bezpieczeństwo, spokój, przyjaznych ludzi, dostępność pracy oraz rozwiniętą infrastrukturę. To, co im doskwiera to przede wszystkim wysokie ceny mieszkań i najmu oraz mało dostępna opieka medyczna – tak wynika z badania ARC Rynek i Opinia wśród Ukraińców mieszkających w Polsce.
Według informacji podawanych przez Polski Fundusz Rozwoju na koniec 2022 roku w Polsce przebywało ok. 2,3 mln Ukraińców, w tym ok. 950 tys. uchodźców wojennych*. W przeddzień rocznicy wybuchu wojny w Ukrainie zapytaliśmy Ukraińców mieszkających w Polsce, jak im się żyje w naszym kraju. Wśród badanych były zarówno osoby, które mieszkają w Polsce od wielu lat jak i takie, które sprowadziła do nas wojna. Wypowiedzi pozytywne zdecydowanie przeważają nad negatywnymi. Oprócz spokoju, poczucia bezpieczeństwa i przyjazności Polaków badanych cieszy dostępność pracy, rozwinięta infrastruktura, możliwości rozwoju własnego czy przyjazne podejście do dzieci.
To, nad czym Ukraińcy mieszkający w Polsce najbardziej ubolewają to wysokie ceny mieszkań ich najmu oraz trudność w dostaniu się do lekarza specjalisty czy w ogóle uzyskania pomocy medycznej. Przyznają też, że trudno im jest się utrzymać z bieżącego wynagrodzenia, gdyż ceny produktów i usług są bardzo wysokie. Wiele osób zwraca uwagę na trudność znalezienia pracy zgodnie ze swoją specjalizacją.
Źródło: ARC Rynek i Opinia, 15-30.01.2023
Odpowiedzi nie sumują się do 100, gdyż badani mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź.
Wypowiedzi Ukraińców mieszkających w Polsce:
W Polsce żyje się dobrze. Chociaż ostatnie półtora roku było bardzo trudne finansowo. Najbardziej mi się podoba piękno mojego miasta, ludzie, których poznałam i możliwość rozwoju. Jest dokąd wyjść z dzieckiem, jest dużo rozwijających ośrodków dla dzieci, jest też możliwość samorozwoju. Bardzo chciałoby się zmienić inflację, zmniejszyć ceny mieszkań i wszystkiego innego. Ale zasadniczo dokuczają ceny tylko mieszkań i paliwa.
Żyje się dobrze, bardzo mi się podoba, że w Polsce nie ma korupcji, w każdym razie nie zetknąłem się z niczym takim. A poprawić bym chciał ochronę zdrowia, płacę podatki i mam prawo do bezpłatnego leczenia, ale kiedy pilnie potrzeba jakiegoś specjalisty, to trzeba czekać kilka miesięcy, przychodzi iść za pieniądze, prywatnie.
Wspaniale się żyje w tym kraju i bardzo podoba mi się nastawienie do dzieci (…)
Stabilność, pewność choćby na pół roku do przodu. (…) Polska jest podobna do Ukrainy, mentalność jest praktycznie taka sama. Adaptacja przebiegła szybko. (…)
Najbardziej podoba mi się to, że w Polsce nie ma wojny i jest bezpiecznie. Chcę zwiększyć swoje dochody. Teraz żyje mi się dobrze, ale wychodzę na zero. Wiem, że mogę zarabiać więcej.
Podoba mi się to, że w Polsce jest możliwość bezpłatnego kształcenia w uniwersytetach, ale chciałbym zmienić nastawienie Polaków do obywateli Ukrainy, to znaczy mówiących po rosyjsku, dlatego, że polskie społeczeństwo gardzi językiem rosyjskim i bluźni na mówiących po rosyjsku.
Mentalność i pomoc ludzi wszystkim uchodźcom z Ukrainy. Razem z dzieckiem czuje się tu bardzo spokojnie. Uprościłabym proces wyrabiania dokumentów pobytu w Polsce (…)
Bardzo mi się podoba Polska. Ludzie są przyjaźni, jest wszystko, co niezbędne, ale jedyne, co mi się nie podoba, to ceny w sklepach, jest bardzo drogo.
Komentarz eksperta
Pierwszą rzeczą, którą wymieniali Ukraińcy oceniając swój pobyt w Polsce jest spokój i bezpieczeństwo. Jest to naturalne, gdyż wielu z nich uciekło przed wojną, czy to tą z 2022 roku czy wcześniejszą z 2014. Wyraźnie doceniają chęć niesienia pomocy i życzliwość Polaków. Warto zauważyć, że jest ona dostrzegana nawet po roku od wybuchu wojny. Widać jednak, że problemem okazują się wysokie ceny mieszkań i najmu – po kilku miesiącach od rosyjskiej inwazji, początkowa pomoc obejmująca często darmowe mieszkania się wyczerpała, dlatego wielu Ukraińców stanęło przed koniecznością wynajęcia mieszkania po cenach rynkowych, które ze względu np. na wysoką inflację poszły w górę. Mimo niektórych przeciwności, Ukraińcom się w Polsce zdecydowanie podoba, doceniają korzyści związane z infrastrukturą, różnymi możliwościami pracy i rozwoju własnego. Wydaje się, że kiedy po zakończeniu wojny, część osób wróci do swojego kraju, pozytywne opinie o Polsce i Polakach z nimi pozostaną. Przebywanie w Polsce dla wielu Ukraińców jest możliwością codziennego życia w kraju, który skorzystał na transformacji. To może jeszcze bardziej dopingować naród ukraiński do tego, by starać się o członkostwo w Unii Europejskiej. W niektórych wypowiedziach respondentów pojawiała się informacja, że doceniają to, że w Polsce nie ma korupcji, z którą Ukraina ma problem, a skuteczne działania antykorupcyjne są bardzo ważne w przypadku, gdy kraj chce dołączyć do Unii Europejskiej. Warto zauważyć, że Ukraińcy funkcjonują w Polsce na podobnych zasadach jak reszta społeczeństwa, i wszelkie bolączki np. służby zdrowia, które dotyczą Polaków dotyczą też Ukraińców. – komentuje dr Adam Czarnecki z ARC Rynek i Opinia.
Informacja nt. badania
Wyniki pochodzą z badania ARC Rynek i Opinia zrealizowanego wśród Ukraińców mieszkających w Polsce od 15 do 30 stycznia 2023 roku. Respondenci odpowiadali na pytanie otwarte: Jak Ci się żyje w Polsce? Co widzisz pozytywnego, co negatywnego? Liczba przeprowadzonych wywiadów online: 117.