Polacy w większości zetkęli się z pojęciem sztucznej inteligencji ale niewiele wiedzą o tym, na czym ona polega i jakie ma zastosowania. Może dlatego budzi w Polsce więcej obaw niż nadziei.
Trzy czwarte Polaków w wieku 18-65 lat zetknęło się z pojęciem sztucznej inteligencji i jej zastosowaniami. Tak wynika z badania zrealizowanego przez ARC Rynek i Opinia w Polsce oraz kilkunastu innych krajach w ramach sieci Iris. Na tle międzynarodowym wypadamy jednak stosunkowo słabo, bowiem w wielu krajach poziom takich deklaracji jest zdecydowanie wyższy, są to np. Szwajcaria (98%) czy Hiszpania (93%). Jedynie 15% mieszkańców Polski ocenia swoją wiedzę na temat AI jako dobrą lub bardzo dobrą. Natomiast przeszło dwóch na pięciu badanych (42%) twierdzi, że wykorzystuje rozwiązania sztucznej inteligencji w życiu prywatnym, podobny odsetek jak np. wśród mieszkańców USA (48%) czy Szwajcarii (43%). Mniej z nas miało okazję wykorzystania AI w pracy – na takie doświadczenie wskazuje jedynie jeden na pięciu badanych (19%). Ogółem wykorzystanie AI w pracy lub życiu prywatnym deklaruje 44% z nas.
Ogólnie rzecz biorąc, Polacy na tle innych badanych krajów wydają się bardziej sceptyczni, jeżeli chodzi o to, czy pozytywne aspekty związane z zastosowaniem sztucznej inteligencji przeważają nad negatywnymi. Wśród osób, które spotkały się z pojęciem AI i jego zastosowaniami uważa tak tylko mniej niż co trzecia (30%), natomiast zdania przeciwnego jest 28%, pozostali (42%) nie są zdecydowani lub uważają, że zalety i wady sztucznej inteligencji kompensują się wzajemnie. Ale taką sceptyczną postawę prezentuje też wielu innych Europejczyków – podobne opinie do Polaków mają Francuzi, Finowie, Austriacy czy Szwajcarzy, podczas gdy w Indonezji, Malezji, Meksyku czy Południowej Korei jest zdecydowanie więcej entuzjastów AI. W Europie najbardziej pozytywne podejście do AI prezentują Hiszpanie i Włosi.
Komentarz Michała Dubrawskiego, Dyrektora ds. Wiedzy w ARC Rynek i Opinia:
W ostatnich latach sztuczna inteligencja, a szczególnie jej generatywne zastosowania, zdominowały wyobraźnię i zainteresowanie ludzi na całym świecie, co widać m.in. po skokowym wzroście popularności hasła „AI” w Google Trends w danych dla Polski i świata. Skalę zainteresowania pokazuje także uzyskany w badaniu wynik, mówiący o tym, że wśród badanych z naszego kraju 44% dorosłych w wieku 18-65 lat zadeklarowało, że korzystało już z technologii AI do celów prywatnych lub zawodowych.
Jednocześnie warto zwrócić uwagę na fakt, że wśród badanych z Polski tylko 30% wyraża przekonanie, że zalety AI przeważą nad jej negatywnymi skutkami. Choć chętnie sięgamy po rozwiązanie ułatwiające nam pracę, wielu z nas towarzyszą wątpliwości i obawy, jak na tym wyjdziemy w dłuższej perspektywie.
Z kolei fakt, że jedynie 15% badanych dorosłych Polaków do 65 roku życia oceniło swoją wiedzę na temat AI jako dobrą lub bardzo dobrą, co plasuje nas na jednej z ostatnich pozycji wśród badanych krajów, może wskazywać na potrzebę edukacji i szkoleń w tym zakresie. Warto jednak zaznaczyć, że takie deklaracje mogą być zafałszowane przez zjawisko znane jako Efekt Dunninga-Krugera, który polega na tym, że osoby o niższych kompetencjach mają tendencję do przeceniania swojej wiedzy i umiejętności, bo nie zdają sobie sprawy ze skali własnej ignorancji, natomiast osoby o wysokich kompetencjach wykazują tendencję odwrotną. Wyższe oceny swojej wiedzy na temat AI w innych krajach niekoniecznie muszą więc wiązać się z wyższym poziomem faktycznej wiedzy.
Badanie zostało przeprowadzone w 2024 roku metodą CAWI na reprezentatywnej pod względem płci, wieku, wykształcenia, wielkości zamieszkiwanej miejscowości oraz regionu GUS próbie Polaków w wieku powyżej 18 lat przez instytut badawczy ARC Rynek i Opinia, N=1055 respondentów oraz w 16 innych krajach świata w ramach sieci firm badawczych IriS.
ARC Rynek i Opinia już od ponad 32 lat przeprowadza badania marketingowe oraz sondaże opinii publicznej i ma stałe miejsce wśród najlepszych instytutów badawczych w Polsce. Dzięki przynależności do największej międzynarodowej sieci zrzeszającej niezależne agencje badawcze – IriS – realizuje projekty badawcze w Europie i na świecie. Instytut ARC Rynek i Opinia posiada certyfikat jakości badań PKJPA, a wszystkie pomiary są realizowane w zgodzie ze standardami ESOMAR-u.