Magdalena Felczak, PR Manager w ARC Rynek i Opinia
Odpowiedzialność społeczna firm, ich pozytywny wpływ środowiskowy i społeczny, zrównoważony rozwój, gospodarka obiegu zamkniętego – to obszary, które z coraz większym impetem wchodzą na salony biznesowe i w kuluary rozmów o wpływie biznesu na świat. Stwierdzenie, że nie ma już dużej organizacji międzynarodowej, która choćby w minimalnym stopniu nie zajmowała się tematyką zrównoważonego rozwoju, nie wydaje się przesadzone, a i polskie marki większe i mniejsze nie pozostają w tyle.
W pierwszej dziesiątce rankingu odpowiedzialnych firm przygotowywanym co roku przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu można znaleźć zarówno polskie jak i międzynarodowe organizacje oraz spółki należące do Skarbu Państwa. Wprawdzie wśród liderów odpowiedzialności znaleźć można tylko duże firmy, nie znaczy to, że mniejsze się nie angażują i nie prowadzą efektywnych działań w tym zakresie. Coraz częściej powstają też start’upy, których celem jest pozytywny wpływ środowiskowy czy społeczny.
Czy to się opłaca, czy to w ogóle ma się opłacać i jeśli tak, to komu?
W przypadku działań z zakresu zrównoważonego rozwoju – to z pewnością ma się opłacać i na pewno się opłaca. Komu? Przede wszystkim interesariuszom tych działań, czyli nam, gdyż działania z zakresu zrównoważonego rozwoju mają wpływać pozytywnie m.in. na:
- nasz klimat
- nasze środowisko
- czystość naszej wody i naszego powietrza
- naszą edukację
- nasze zdrowie
- nasze codzienne życie (zrównoważone miasta)
- naszą pracę
- naszą jakość życia
- nasze dzieci
Idea zrównoważonego rozwoju obejmuje między innymi mądre korzystanie z zasobów z poszanowaniem planety i jej mieszkańców, inicjowanie działań prowadzących do dobrej edukacji i opieki zdrowotnej czy eliminacji ubóstwa.
Firmy zaangażowane społecznie są lepiej postrzegane
Zrównoważony rozwój w dłuższej perspektywie opłaca się wszystkim. Tutaj warto jednak spojrzeć na aspekt biznesowy i przejść do jednej z pobocznych, ale ważnych ról, jakie spełnia CSR – budowanie wizerunku firmy, która dostrzega potrzeby społeczne oraz środowiskowe i poświęca swoje środki, aby przynajmniej części z nich sprostać.
I w tym przypadku niezwykle ważna jest kolejność – to PR stoi w służbie CSR, a nie odwrotnie. Oznacza to, że jeżeli firmie zależy na zrównoważonym rozwoju, inicjuje różne działania, ma rzeczywisty wpływ na ekologię, lokalną społeczność czy poprawę jakości życia ludzi, to powinna o tym mówić. I to jest zadanie dla PR. Niestety zdarzają się przypadki, na szczęście coraz rzadsze, kiedy firma podejmuje działania prospołeczne lub prośrodowiskowe tylko po to, by poprawić swój wizerunek lub też, i to miejmy nadzieję jest dużą rzadkością, firma chwali się działaniami, lecz są to działania pozorne, w zasadzie nie rozwiązujące żadnych problemów.
Firmy odpowiedzialne społecznie oceniane są również lepiej jako pracodawcy.
Co konsumenci sądzą o firmach, które dbają o zrównoważony rozwój?
Z najnowszego badania Sponsoring Monitor ARC Rynek i Opinia wynika, że konsumenci znacznie lepiej oceniają firmy, które angażują się w ekologię, ochronę środowiska, akcje społeczne, edukacyjne czy prozdrowotne:
- 59% osób korzystniej ocenia firmy zaangażowane w ekologię i ochronę środowiska
- 57% osób korzystniej ocenia firmy zaangażowane w wydarzenia społeczne
- 54% osób korzystniej ocenia firmy zaangażowane w tematy zdrowia i jego ochrony
- 50% osób korzystniej ocenia firmy zaangażowane w edukację
Pozostali respondenci w większości deklarują, że zaangażowanie firm nie ma wpływu na ich ocenę lub twierdzą, że nie mają zdania na ten temat.
Z kolei ze wspólnego badania ARC Rynek i Opinia oraz Forum Odpowiedzialnego Biznesu „Konsumenci a gospodarka obiegu zamkniętego” z września ubiegłego roku wynika, że konsumenci stosunkowo chętnie polecają produkty ze względu na ich walory środowiskowe – niemal połowa poleceń dotyczy właśnie aspektów środowiskowych (8% z 16%). Można się spodziewać, że ten odsetek będzie rósł.
Wygląda też na to, że temat odpowiedzialności w produkcji poruszany jest w rozmowach ze znajomymi czy rodziną – 14% respondentów z wyżej wymienionego badania deklaruje, że poleca swoim znajomym i członkom rodziny korzystanie z produktów firm społecznie odpowiedzialnych, zaś 17% wybiera produkty takich firm.
Czy konsumenci oczekują, że firmy będą dbały o środowisko?
Z naszego badania „Konsumenci a gospodarka obiegu zamkniętego” wynika, że konsumenci:
- zwracają uwagę na opakowanie produktów – ich zdaniem recykling idealnego produktu/ opakowania pod względem ekologicznym powinien prosty (80%), sam produkt/opakowanie zdrowe dla użytkownika (78%), powinien generować mało odpadów (75%), jego produkcja powinna wymagać mało energii (71%) i powinien być produkowany z surowców ze zrównoważonych źródeł (70%).
- uważają, że to głównie producenci są odpowiedzialni za recykling (70%)
- są zdania, że firmy powinny zrezygnować z niepotrzebnych opakowań (49%)
- twierdzą, że firmy powinny edukować konsumentów w zakresie ekologii (27%)
Które marki w Polsce są szczególnie zaangażowane w tematy związane z odpowiedzialnym biznesem?
Zgodnie z najnowszym rankingiem Forum Odpowiedzialnego Biznesu z czerwca 2019 roku liderami odpowiedzialnego biznesu na polskim rynku są: BNP Paribas Bank Polska, Polpharma, Coca-Cola HBC Polska, Orange Polska, Santander Bank Polska, STU ERGO Hestia, Kompania Piwowarska, Schenker, Żywiec Zdrój, CCC, Danone, Grupa LOTOS, NUTRICIA, PGE Polska Grupa Energetyczna, Signify Poland, Bank Handlowy w Warszawie, Carlsberg Polska, Grupa Azoty PUŁAWY, ING Bank Śląski, Lyreco, Polskie Sieci Elektroenergetyczne, Bank Gospodarstwa Krajowego, Bank Millennium, GSK, PKN Orlen, PZU, Energa, Wyborowa Pernod Ricard, Provident Polska, Capgemini, Fabryki Mebli Forte, LPP, Tesco Polska, VELUX Polska oraz Volkswagen Poznań*.
Warto też zwrócić uwagę na startupy, których celem jest rozwiązywanie problemów społecznych czy środowiskowych. W ubiegłym roku po raz pierwszy powstał raport “Startupy Pozytywnego Wpływu 2019” przygotowany przez Kozminski Business Hub, gdzie zaprezentowane zostały najciekawsze organizacje – w różnej formie prawnej – które, poprzez zastosowanie nowoczesnej technologii przyczyniają się do rozwiązywania najważniejszych wyzwań lokalnych i globalnych. Biblioteka Ubrań, Bioseco, DEAF RESPECT, Deko Eko, Gerere, Holoroad, KOKOworld, Kosmos dla Dziewczynek, Leżę i Pracuję, LokalnyRolnik, Łąka, Mama Pożycza, Polska Witalna, Pszczelarium, REC.ON, Wióry Lecą, WoshWosh oraz Zwolnieni z Teorii.**
Komentarz dr. nauk ekonomicznych, Adama Czarneckiego, Wiceprezesa ARC Rynek i Opinia:
Już z racji swojej działalności, firmy mogą mieć pozytywny, neutralny lub negatywny wpływ np. na zdrowie ludzi czy na środowisko. Wpływ na zdrowie producenta używek, a na przykład producenta lekarstw jest nieporównywalny. Dlatego analizując działania CSR firm warto wziąć ten aspekt pod uwagę. Od producenta używek konsumenci w większym stopniu mogą wymagać działań prozdrowotnych, edukacyjnych niż od innych firm. Producenci alkoholu czy papierosów, poprzez działania CSR-owe, mogą próbować poprawić swój wizerunek i prezentować się jako firmy, której produkty wprawdzie szkodzą, jednak która dba o to, żeby szkodziły mniej. Na pewno celem działań CSR jest często niwelowanie negatywnego wpływu firmy na środowisko czy zdrowie ludzi.
*Źródło: Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Ranking Odpowiedzialnych Firm, 2019, http://odpowiedzialnybiznes.pl/aktualno%C5%9Bci/bnp-paribas-bank-polska-i-polpharma-liderami-xiii-rankingu-odpowiedzialnych-firm-pelne-zestawienie/
**Źródło: Raport Startupy pozytywnego wpływu 2019, Kozminski Business Hub
http://raportspw.kozminskihub.com/public/docs/Raport%20SPW%202019.pdf